دهان خشک  در صورتی که عصبی، ناراحت و یا تحت فشار باشید بوججود می آید. اما اگر برای مدت طولانی دهان خشک شود،  ناراحت کننده است و می تواند مشکلات جدی به همراه داشته باشد.خشکی دهان یک بخش طبیعی پیری نیست. علل عبارتند از بعضی از داروها، اشعه درمانی، شیمی درمانی، و آسیب های عصبی. بیماری های غدد بزاقی، سندرم شوگرن، HIV / AIDS، و دیابت نیز می تواند موجب خشکی دهان شود. درمان بستگی به علت آن دارد. چیزهایی که شما می توانید انجام دهید عبارتند از جرعه جرعه آب نوشیدن، اجتناب از نوشیدنی های حاوی کافئین، تنباکو و الکل، و آدامس بدون قند یا مکیدن آب نبات بدون قند  است.


بزاق دهان با خنثی کردن اسیدهای تولید شده توسط پلاک های دندان، باعث مرطوب شدن و تمیزی محیط دهان می شود. همچنین سلول های مرده ای که روی زبان، لثه و گونه ها جمع شده اند را می شوید و از عفونت های حاصله از باکتری ها و قارچ ها پیشگیری می کند.   پس منطقی است که خشکی دهان را یک بیماری به حساب آوریم.  


علل خشکی دهان
1- عوارض داروهای مختلف: داروهایی که برای درمان افسردگی، اضطراب، بیماری های عصبی و روانی، پارکینسون، اسهال، استفراغ، ناراحتی های دستگاه ادراری، آلرژی ها، سرماخوردگی (آنتی هیستامین ، دکونژستانت)، آکنه و صرع استفاده می شود و همچنین داروهای نیروزا، مسکن ها و آرامبخش ها منجر به خشکی دهان می شوند.  

2- عوارض بیماری ها و عفونت ها: چند مورد از بیماری هایی که باعث خشکی دهان می شوند، عبارتند از: ایدز، آلزایمر، دیابت، کم خونی، سیستیک فیبروزیس، آرتریت روماتوئید، پارکینسون، اوریون و بیماری های اعصاب.  

3- عوارض روش های درمانی: بعضی روش های درمانی مثل رادیولوژی سر و گردن و یا شیمی‌درمانی بیماران سرطانی باعث آسیب غدد بزاق می شود.  

4- آسیب اعصاب: آسیب اعصاب در نواحی سر و گردن می تواند یکی از علل خشکی دهان باشد.  

5- کم آبی بدن: عواملی که منجر به کم آبی بدن می شود مثل تب، استفراغ، اسهال، از دست دادن خون، سوختگی و تعریق شدید هم باعث خشکی دهان می شوند.  

6- شیوه زندگی هر فرد: سیگار کشیدن و تنفس از طریق دهان باز به طور مداوم، باعث تشدید خشکی دهان می شود. خشکی دهان، خطر ابتلای فرد به بیماری های لثه، پوسیدگی دندان و عفونت های دهانی مثل برفک را افزایش می دهد   علایم خشکی دهان

– احساس خشکی و چسبناکی در دهان

– احساس تشنگی مداوم

– وجود زخم یا شکاف در گوشه هایی از دهان و ترک خوردگی لب ها

– احساس خشکی گلو

– سرفه مداوم

– ناحیه آلوده در دهان خصوصا زبان

– زبان قرمز و خشک

– به سختی صحبت کردن و یا جویدن و یا مشکل در چشیدن و یا خوردن غذا

– سرفه، خشکی مجرای بینی، گرفتگی صدا یا سینه   چرا خشکی دهان یک بیماری محسوب می شود؟ خشکی دهان ، خطر ابتلای فرد به بیماری های لثه، پوسیدگی دندان و عفونت های دهانی مثل برفک را افزایش می دهد. ه

مچنین کسانی که از دندان مصنوعی استفاده می کنند، در صورت خشکی دهان دچار مشکل می شوند.   


درمان خشکی دهان:
 

تشخیص خشکی دهان کار دشواری نیست؛ زبان حسی همانند شن و ماسه را منتقل می کند، به نظر می رسد توانایی تولید هیچ گونه بزاقی وجود ندارد، و عمل بلع بسیار دشوار می شود.

در شرایطی که بیشتر مردم تصور می کنند خشکی دهان به واسطه کمبود آب بدن شکل می گیرد، اما دلایل مختلفی می توانند به شکل گیری آن منجر شوند.

خشکی دهان که به نام زروستومیا (Xerostomia) شناخته می شود، در درجه نخست با کمبود ترشح بزاق تعریف شده است. بزاق مایعی بسیار مهم در بدن انسان محسوب می شود زیرا به صحبت کردن، جویدن، تف کردن و گوارش غذا کمک می کند، اما تا زمانی که با فقدان آن مواجه نشویم، توجه چندانی به بزاق نداریم.

خشکی دهان می تواند به واسطه مصرف برخی داروها مانند آنتی هیستامین ها، مسکن ها، شل کننده های عضلانی، و ضد افسردگی ها شکل بگیرد. بسیاری از این داروها به ویژه آنتی هیستامین ها موجب خشک شدن غشاهای مخاطی و کاهش سطوح بزاق می شوند.

خشکی دهان با سیگار کشیدن، بارداری، اضطراب، استرس و فرآیند طبیعی پیری نیز مرتبط است. اگرچه این شرایط لزوما خطرناک نیست، اما می تواند مخل راحتی باشد زیرا عمل بلع دشوار می شود، در نیمه های شب به واسطه تشنگی موجب بیداری از خواب می شود، و ممکن است با برخی عوارض جانبی مانند بوی بد دهان، خشکی زبان، ترک خوردن لب ها، و گلو درد همراه باشد. خوشبختانه با برخی تغییرات در سبک زندگی و رژیم غذایی می توانید از شر خشکی دهان رها شوید. در ادامه نگاهی به برخی از درمان های موثر برای خشکی دهان خواهیم داشت.

فلفل کاین
هنگامی که جوانه چشایی و پایانه های عصبی محرک شدیدی را تجربه می کنند، واکنش طبیعی بدن ترشح بزاق است. به عنوان مثال، هنگام خوردن غذای تند، بزاق برای تسکین احساس سوزش ترشح می شود. پس اگر از خشکی دهان رنج می برید، مقداری پودر فلفل کاین را روی زبان یا لثه های خود بمالید. احتمالا بلافاصله با ترشح مقدار زیادی بزاق در دهان خود مواجه خواهید شد و خشکی زبان از بین می رود.

لیمو
اسید سیتریک موجود در لیمو و آبلیمو می تواند به سرعت تولید بزاق را تحریک کند و همچنین از دهان در برابر عفونت هایی که بوی بد دهان و دیگر مسائل دهان و دندان را موجب می شوند، محافظت کند. می توانید یک برش لیمو را روی زبان خود بمالید، آبلیمو را با عسل ترکیب کنید، یا تنها آب یک لیمو را مصرف کنید تا خشکی دهان برطرف شود.

آلوئه ورا
استفاده از آلوئه ورا یکی از قدیمی‌ترین و مورد اعتمادترین درمان ها برای خشکی دهان است. آلوئه ورا سرشار از آنتی اکسیدان ها، مواد مغذی، و مواد طبیعی مرطوب کننده است و همچنین می تواند تولید بزاق را تحریک کند. افزون بر این، آلوئه ورا می تواند عملکرد جوانه های چشایی را بهبود ببخشد و از عفونت دهان و دندان پیشگیری کند.

آب بیشتر
کم آبی بدن یکی از دلایل خشکی دهان محسوب می شود. اگر میزان مصرف آب روزانه خود را افزایش دهید، احتمال کمتری دارد تا به خشکی دهان مبتلا شوید زیرا ترشح بزاق افزایش می یابد و همچنین گلو، لثه ها و لب ها روان سازی می شوند.

 

روغن هسته انگور
روغن هسته انگور از ویژگی های مرطوب کنندگی طبیعی بهره می برد و از این رو، گزینه ای خوب برای پیشگیری یا از بین بردن نشانه های خشکی دهان محسوب می شود. تنها کافی است مقداری روغن هسته انگور را روی لثه ها و زبان خود بمالید و برای چند ساعت دهان خود را مرطوب و هیدارته نگه دارید.

مرطوب کننده هوا
اگر به طور مرتب نیمه شب با خشکی دهان از خواب بیدار می شوید، ممکن است محیطی که در آن حضور دارید هوایی بیش از اندازه خشک دارد. استفاده از یک دستگاه مرطوب کننده می تواند میزان رطوبت هوا را افزایش داده و روشی راحت و موثر در رفع خشکی دهان و حصول اطمینان از خواب راحت شبانه باشد.

داروهای مختلف
اگر به تازگی مصرف دارویی جدید را آغاز کرده اید و تا پیش از آن مشکل خشکی دهان نداشتید، با پزشک خود درباره تجویز دارویی دیگر صحبت کنید. برخی داروها موجب خشکی دهان می شوند.

آب نبات یا آدامس
برخی شواهد نشان داده اند که مکیدن آب نبات یا آدامس جویدن می توانند ترشح بزاق را به سرعت تحریک کنند. البته استفاده از محصولات بدون قند را فراموش نکنید.

تغییر الگوی تنفس
تنفس مداوم از راه دهان یکی از مورادی است که می تواند به سرعت خشکی دهان را موجب شود. ورود مداوم هوای خشک به دهان و گلو موجب از بین رفتن آب در این قسمت ها می شود و از این رو، خشکی دهان شکل می گیرد. با تغییر الگوی تنفس و تلاش برای تنفس از طریق بینی، خشکی دهان را کمتر تجربه خواهید کرد.

ترک سیگار
کلیه محصولات دارای تنباکو خشکی دهان را موجب می شوند. اگر به طور مرتب سیگار می کشید یا تنباکو می جوید، جای شگفتی نیست که با خشکی دهان مواجه شوید. بهترین روش برای از بین بردن این مشکل چیزی جز ترک محصولات دارای تنباکو نیست. این کار نه تنها برای رفع خشکی دهان خوب است، بلکه فواید سلامت بسیار دیگری نیز دارد.

کاهش مصرف کافئین
مطالعات نشان داده اند که کافئین می تواند موجب کم آبی بدن و همچنین خشکی دهان شود. از این رو، حذف یا کاهش مصرف کافئین می تواند تاثیر قابل توجهی در رفع خشکی دهان و ترشح بزاق داشته باشد.

ترک الکل
الکل موجب کم آبی بدن می شود و بسیار سریع‌تر از هر ماده دیگر این شرایط را ایجاد می کند. در نتیجه، برای رفع خشکی دهان به جای افزایش نوشیدن الکل باید آن را ترک کنید.

 
درمان های خانگی برای تسکین علایم سندرم دهان خشک:
1 - آب:
حداقل هشت لیوان آب (حدود 2.5 لیتر) در روز بنوشید. حتی اگر احساس تشنگی نمی کنید, هم آب بنوشید.
صبر نکنید تا احساس تشنگی کنید . علاوه بر آب, شما باید نیمی از آب میوه تازه را در روز اضافه کنید, ترجیحاً میوه های غنی از ویتامین c مانند مرکبات, ژله, آناناس, انبه و هویج.
آب داغ یا بیش از حد سرد ننوشید.
2. لیمو ترش برای درمان خشکی دهان در صبح:
روش 1: لیمو, شکر و آب
مواد لازم:
120 گرم شکر, 60 میلی لیتر آب لیمو و 360 میلی لیتر آب.
 

شکر و آب را به نسبت های مساوی در یک قابلمه کوچک بریزید, بجوشانید تا زمانی که شکر حل شود. 
بعد اجاق را خاموش کنید و آب را خنک کنید. یک لیمو با پوسته نازک انتخاب کنید، چون آب بیشتری دارد.
قبل از اینکه لیمو ترش را فشار دهید, می توانید کمی لیمو بنوشید تا کمی راحت تر شود.
همه مواد را باهم مخلوط کنید و سپس بنوشید.
روش 2: لیمو, سنبل هندی, برگ های لیمو, آب یخ برای درمان خشکی دهان
مواد لازم:
30 میل آب ، 80 گرم شکر، 2 عدد لیمو ، 2 عدو سنبل هندی ، 4-5 عدد برگ لیمو، آب یخ
سنبل هندی را ریز کنید. آب, شکر, و سنبل هندی را به مدت 10 دقیقه بجوشانید. اجاق را خاموش کنید و برگ ها را بردارید و خنک کنید.آب را صاف کنید و لیمو ترش را فشار دهید. از این عصاره استفاده کنید تا بهترین نتیجه را کسب کنید.
روش 3:  درمان خشکی دهان با لیمو, عسل و آب
مواد لازم:
30 میلی لیتر آب , دو قاشق چای خوری عسل و نصف لیمو ترش.
 

عسل را به آب اضافه کنید و آن را خوب تکان دهید.
آب و عسل را به مدت 10 دقیقه بجوشانید و اجازه دهید خنک شود.
اجاق را خاموش کنید. پوست لیمو و لیمو را به آن اضافه کنید.
از این روش برای رسیدن به نتایج مورد انتظار 1--2 بار در روز استفاده کنید.
3- نمک برای درمان خشکی دهان:
200 میلی لیتر آب و1 قاشق سوپ خوری نمک را آماده کنید. نمک را به آب اضافه کنید و سپس خوب هم بزنید.آب شور را حرارت دهید و بنوشید. هنگام بیدار شدن، از آب شور استفاده کنید.
4. درمان خشکی دهان با جوش شیرین:
مواد لازم:
1/2 قاشق چای خوری جوش شیرین،1 قاشق چای خوری نمک، شکر و چند قطره عصاره لیمو با یک فنجان آب.
 

جوش شیرین، نمک، شکر، آب لیمو را به آب اضافه کنید و خوب هم بزنید و بنوشید.
این مخلوط به جلوگیری از کمبود آب بدن کمک می کند.اگر شما به طور منظم آن را 1-2 بار در روز مصرف کنید، این یک درمان موثر در خشکی دهان است.
5. زنجبیل برای درمان گیاهی خشکی دهان:
روش 1: چای زنجبیل:
چند تکه زنجبیل را به یک فنجان چای گرم اضافه کنید و سپس از آن لذت ببرید.نوشیدن این نوع چای بعد از شام بهترین گزینه است.
چای زنجبیل به تصفیه سموم بدن کمک می کند و دهان خشک را درمان می کند و ریه ها را گرم نگه می دارد و از آنفولانزا، سرفه و دیگر بیماری های شایع جلوگیری می کند.
درمان هایی بینظیر برای رفع خشکی دهان
روش 2: زنجبیل، نمک، آب و سرکه:
زنجبیل را به تکه های نازک ببرید و سپس در سرکه خیس کنید، کمی نمک اضافه کنید و سپس آن ها را به خوبی مخلوط کنید. مخلوط را با آب ترکیب کنید و بنوشید و لذت ببرید.
این روش را 1-2 بار در روز برای رسیدن به نتایج مورد انتظار خود بنوشید.
روش 3: فقط زنجبیل:
زنجبیل، یکی از بهترین روش های طبیعی برای تحریک بزاق و جلوگیری از دهان خشک است. فقط نیاز دارید که تکه کوچکی از زنجبیل را بردارید و زمانی که نیاز است گاز بزنید و بجوید. اگر چه این بیماری نمی تواند به طور کامل درمان شود، اما می تواند در موارد اضطراری به شما کمک کند.

6. درمان خشکی دهان با آلوئه ورا:
 

یک مشت برگ آلوئه ورا، و کمی عسل خالص را آماده کنید.
آلوئه ورا را به دقت تمیز کنید و سپس پوسته سبز آن ها را با دقت جدا کنید. آلوئه ورا را به مدت 1 ساعت در آب بیندازید، تا به حذف صمغ آلوئه ورا به طور کامل کمک کنید.
آلوئه ورا و عسل را به مخلوط کن اضافه کنید و سپس کمی آب بریزید.
1-3 بار در روز (15 دقیقه قبل از غذا) در بخورید، هر دفعه 20 میلی لیتر (1 قاشق سوپ خوری). 
نکته:
برخی گزارش ها حاکی از آن هستند که آلوئه ورا ممکن است با سقط جنین و ناهنجاری های مادرزادی در ارتباط باشد. زنان باردار و مادران شیرده نباید هرگز بدون مشورت با پزشک از محصولات آلوئه ورا استفاده کنند.
ژل آلوئه ورا برای کاهش سطح قند خون مفید است و اگر شما مبتلا به دیابت و دارو هستید و می خواهید از آلوئه ورا استفاده کنید، میزان گلوکز خون خود را با دقت بیشتری چک کنید، تا از تپش بیش از حد، ضربان قلب سریع، تعریق بیش از حد، سینه خالی و لرزش جلوگیری کنید.
7. دانه های گلپر مناسب برای درمان خشکی دهان:
روش 1: فقط دانه های گلپر:
این روش بسیار ساده است.برای اجرای این روش فقط یک دانه گلپر کوچک را بردارید و آن ها را بجوید.این کار می تواند به شما کمک کند دهان خشکتان را درمان کنید.
روش 2: گلپر و لیمو:
2 قاشق سوپ خوری گلپر را در طول شب خیس کنید و آن ها را در صبح بجوشانید.آب را صاف کرده و عصاره لیمو را به آن اضافه کنید. هر روز صبح به مدت 2 هفته آن را با معده خالی بنوشید.
نکته:
از استفاده از گلپر در دوزهای بالا اجتناب کنید. ترکیبات در این دانه می تواند برای سیستم عصبی مضر باشد و در صورتی که به طور گسترده مورد استفاده قرار گیرد، دچار توهم و تشنج می شود. می تواند سرطان ها را تشدید کند - سرطان های متصل به گیرنده استروژن سرطان پستان، تخمدان ها، و غیره را تشدید می کند، چون حاوی استروژن بالایی است.
ممکن است به زنان باردار توصیه شود که مقدار زیادی از گیاهان را مصرف کنند.
8. درمان و از بین بردن خشکی دهان با مصرف کرفس:
200 گرم کرفس و 100 میلی لیتر آب تصفیه شده را آماده کنید. کرفس را خرد کنید و آن را به تکه های کوچک برش دهید و در مخلوط کن بریزید، تا آبش را بگیرید. 100 میلی لیتر آب تصفیه شده را بریزید و مخلوط را بنوشید.
زنان باردار باید قبل از استفاده از کرفس به درمان دهانی خشک توجه کنند.
اگر شما باردار هستید و هنوز هم می خواهید از این روش درمانی استفاده کنید، باید از مقدار کمی استفاده کنید چون کرفس می تواند اثرات جانبی هم داشته باشد.
9. آدامس موثر در درمان خشکی دهان:
این روش برای از بین رفتن خشکی دهان بسیار تاثیرگذار می باشد.هنگامی که در مورد دهان خشک و درمانش تحقیق می شود، متخصصان نشان داده اند که برای بهبود غدد بزاقی (با آب کافی) می توانید از چند نکته ساده اما موثر در زیر استفاده کنید:
با استفاده از بزاق مصنوعی تهیه شده به شکل دهانشویه، اسپری معدنی به مرطوب کننده کمک کنید.
خواب و کار در یک اتاق مرطوب، برای جلوگیری از دهان خشک.
اگر اتاق تهویه مطبوع ندارد، باید حتما بخور وجود داشته باشد.
افزایش مصرف روزانه سبزیجات و میوه های تازه.
خشکی دهان چگونه درمان می شود؟
غذاهایی بخورید که حاوی آب زیادی هستند، مانند سوپ.
پروتیین بیشتری بخورید، از غذاهای سرخ شده و چربی اجتناب کنید.
غذاهای اسیدی را محدود کنید.
از قهوه اجتناب کنید، زیرا دهان خشک را بدتر می کند.
 مسواک زدن دندان هایتان به نرمی با خمیر دندان فلورید، 2-3 بار در روز.
نکات مهم در درمان خشکی دهان
از دهانشویه های مبتنی بر الکل استفاده نکنید، ترجیحاً از آب نمک رقیق شده برای بهداشت دهان استفاده کنید، که همچنین یک درمان خانگی سریع برای دهان خشک است.

همچنین بخوانید:

به تمیز کردن زبان خود توجه کنید.
از گرفتن پلاک زبان دوری کنید، زیرا که باکتری ها را قادر به تکثیر می کند.
اگر از پروتزهای دندانی استفاده می کنید، هر روز با دقت خیلی زیادی تمیزشان کنید.
خشکی دهان را اینگونه درمان کنید
عفونت بزاقی، عوارض جانبی داروها و بیماری های دهان نیز باعث دهان خشک می شود.
بنابراین برای درمان دهان خشک می توانید به دندان پزشک مراجعه کنید، تا وضعیت را مشخص کنید و یک برنامه بهبودی موثر ایجاد کنید.
اگر به خاطر عوارض جانبی دارو دهان خشک دارید، مصرف دارو را کم یا متوقف کنید و آن را با داروهای دیگر جایگزین کنید.

 

منبع: pezeshki96